پاورپوینت soe خلاصه گزارش مدیریتی وضعیت محیط زیست شهر تهران

soe خلاصه گزارش مدیریتی  وضعیت محیط زیست شهر تهران

دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل :  powerpoint (..ppt) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید : 10 اسلاید

 قسمتی از متن فایل : 

 

خلاصه گزارش مدیریتی وضعیت محیط زیست شهر تهران SoE    (مرکز مطالعات و برنامه­ریزی شهر تهران  معاونت مطالعات و برنامه­ریزی امور زیرساخت و طرح جامع)
مقدمه:
گزارش­دهی جامع زیست­محیطی که درنهایت به تولید گزارش­ وضعیت محیط­زیست ( SoE ) منجر می­شود، یکی از ارزشمندترین شیوه­های دستیابی به اطلاعات وضعیت منابع طبیعی و پایداری الگوهای مصرف منابع برای سیاست­گذاران، جامعه ی مدنی و سایردست­اندرکاران نظیر برنامه­ریزان و مدیران منابع طبیعی، صنعت، رسانه­ها، موسسات آموزشی و سازمان­های ملی و بین­المللی است. این گزارش­ها به بررسی شرایط و وضعیت محیط زیست و منابع طبیعی و ارائه ی سنجشی از وضعیت محیط زیست طبیعی می پردازند و ابزاری برای برجسته سازی شرایط محیط بیوفیزیکی می­باشد.
فرآیند ارزیابی همه­جانبه زیست محیطی بایستی در قالب یک مدل مفهومی ارائه شود تا اطلاعات گردآوری شده و تحلیل ها، پاسخگوی پرسش های اساسی پژوهش باشند. برای انجام این ارزیابی سازمان های مختلف مدل های متفاوتی را برای گزارش SoE ایجاد و مورد استفاده قرار داده اند. برای گزارش وضعیت محیط زیست شهر تهران، طبق توافقات انجام شده از مدل DPSR استفاده شده است. مدل DPSR از حروف اول چهار کلمه ی نیروی های محرکه، فشارها، وضعیت و پاسخ ها تشکیل شده که به ترتیب زنجیره ی علت و معلول را در مورد هریک از مولفه های زیست محیطی بیان می کند. این مدل سعی دارد گروهی از عوامل را که تعیین کننده ی مشخصه های تاثیرگذار بر محیط زیست در هر سطح جغرافیایی (محلی، منطقه ای، ملی، جهانی) هستند، تعریف کرده و آن­ها را به هم ربط دهد. بنابراین این مدل به­عنوان چارچوب تحلیلی شناخته می شود. مدل DPSR در جستجوی ایجاد یک ربط منطقی بین عامل ها است. این مدل وضعیت ( S ) محیط زیست و روند آن را ارزیابی نموده و عوامل مستقیم (فشار) و غیرمستقیم (نیروی محرکه) که موجب بروز این وضعیت شده اند را شناسایی و معرفی می کند. هم­چنین پاسخ هایی ( R ) که بهبود وضعیت انجام شده یا باید صورت گیرد را شناسایی و معرفی می کند.
1. هوا
یکی از مهمترین نیروهای محرکه در افت کیفیت هوا افزایش جمعیت است که در طی 50 سال گذشته جمعیت شهر تهران 5 برابر شده است. در سال 1386 این جمعیت با استفاده از 4/2 میلیون وسیله نقلیه فعال ، روزانه بالغ بر 15 میلیون سفر درون شهری در تهران داشته که حدود 75 درصد آنها را وسایل نقلیه سواری شخصی و 19 درصد را نیز موتورسیکلت­ تشکیل داده و سهم حمل و نقل پاک و عاری از آلودگی (مترو) تنها حدود 5درصد بوده است. از جمله دیگر نیروهای محرکه در زمینه آلودگی هوا می توان به فعالیت حدود 66 هزار واحد صنعتی در شهر تهران اشاره نمود که برخی از آن­ها آلاینده های فراوانی را وارد هوای شهر می نمایند. از دیگر فاکتورها، مصرف بالای سوخت در شهر تهران است.
در سال 1386 میزان انتشار آلاینده های اکسیدهای گوگرد، هیدروکربنها، مونواکسیدکربن، اکسیدهای نیتروژن و ذرات معلق در تهران به ترتیب حدود 84، 157، 1264، 120 و 116 هزار تن بوده است. در این سال در مجموع حدود 7/1 میلیون تن از انواع آلاینده های پایین جو در هوای شهر تهران منتشر شده، که بیشترین سهم (90 درصد) از کل انتشار متعلق به بخش حمل و نقل بوده، به قسمی که 98 درصد از مونواکسیدکربن، 2/97 درصد از هیدروکربن ها، 1/91 درصد ذرات معلق، 1/52 درصد از اکسیدهای نیتروژن و 2/27 درصد از دی اکسید گوگرد از این بخش منتشر شده است. به­طور کلی بیش از 86 درصد کل آلایندههای منتشره در هوای تهران در سال 1386 ناشی از مصرف بنزین و 8 درصد نیز بهواسطه مصرف نفت گاز بوده است. یکی از بهترین شاخص ها در توصیف وضعیت هوا، شاخص استاندارد آلاینده یا PSI است. بررسی این شاخص در طول سال­های 1378 تا 1386 در تهران، که بر اساس میزان پنج آلاینده CO, PM 10 , O 3 , NO 2 و SO 2 محاسبه می شود، حاکی از آن است که آلوده ترین سال در این دوره با 162 روز ناسالم، سال 1382 بوده و در این میان میزان CO و PM 10 بیشترین سهم را در آلودگی هوای تهران به خود اختصاص داده اند.
از جمله مهمترین اقدامات صورت گرفته در این زمینه می توان به طرح جامع کاهش آلودگی هوای تهران اشاره نمود که بر 9 محور اساسی استوار است. این محورها شامل 7 محور ارتقای کیفی خودروهای تولیدی، جمع آوری خودروهای فرسوده، ترویج و اشاعه حمل و نقل همگانی، بهبود کیفیت سوخت، معاینه فنی خودروها، مدیریت ترافیک شهری، و گسترش آموزش و آگاهی در زمینه آلودگی هوا، و 2 محور پیشنهادی کنترل منابع ثابت آلاینده هوا و لزوم پایش مستمر هستند.
2. آب
از آنجائی­که بروز اختلال در منابع آبی از دو جنبه کمی و کیفی قابل مطالعه است، در بخش آب این دو جنبه به تفکیک مورد بررسی قرار گرفته­اند. مهمترین نیروی محرکه و تاثیرگذار بر کمیت آب مصرفی در شهر تهران علاوه­بر عوامل طبیعی و اقلیمی، جمعیت است.
یکی از عوامل فشار بر کمیت آب، سرانه مصرف آب در شهر تهران بوده که در طی سال­های 86-1376 تقریباً برابر با 337 لیتر در روز بوده است. در سال 1386 مصرف آب تهران بیش از 990 میلیون مترمکعب بوده که 76 درصد از این میزان در بخش مسکونی به مصرف رسیده است. متوسط بارندگی در مجموع سدهای تامین کننده آب شرب شهر تهران (کرج، لتیان و لار)، طی دوره 10 ساله فوق برابر 27/1544 میلی متر با متوسط نرخ رشد سالانه 24/1 درصد بوده است. میزان برداشت از آب های زیرزمینی بستگی به حجم آب ذخیره شده در سدها دارد، به­طوری که در سال 1380 سهم آب های زیرزمینی در تامین آب تهران 08/51 درصد، در سال 1385 معادل 69/27 درصد و در سال 1386 معادل 28 درصد بوده است. برداشت بیش از حد مجاز از منابع آب زیرزمینی موجب شده که در طی سالهای 85-1377 به­طور متوسط سالانه 6/10 سانتی­متر افت در سطح آب های زیرزمینی تهران رخ دهد.
دفع فاضلاب­های خانگی و صنعتی مهم­ترین عامل تاثیرگذار بر کیفیت منابع آبی تهران به­شمار می­رود. در سال 1386 حداقل 610 میلیون مترمکعب فاضلاب در بخش های خانگی و صنعتی تولید شده است. از این میزان تنها 110 میلیون مترمکعب توسط تصفیه­خانه­ها جمع­آوری شده است و بقیه با ورود به چاه­های جذبی منجر به آلودگی سفره های آب زیرزمینی شده است. در حالی که 98 درصد از جمعیت تهران در سال 1386 تحت پوشش شبکه آبرسانی قرار داشته، تنها 26 درصد تحت پوشش شبکه فاضلاب شهری قرار داشته­اند. به­علاوه نشت آلودگی های نفتی در منطقه جنوب تهران از خطوط انتقال نفت تلمبه­خانه ری، مخازن ذخیره مواد نفتی در منطقه ری و هم­چنین پالایشگاه نفت تهران، یکی از منابع آلودگی آب­های زیرزمینی تهران به­شمار می ‎ رود. مطالعات انجام شده در سال 1382 نشان داده که بخش قابل توجهی از آب­های زیرزمینی تهران دارای غلظت نیترات بین 50 تا 100 و در مواردی نیز بیش از 100 میکروگرم بر لیتر هستند که استفاده از آن­ها خطرناک محسوب می شود. از جمله مهمترین سیاست ها در پاسخ به وضعیت موجود می توان به لزوم تفکیک شبکه آب شرب از آب غیرشرب، ارتقاء مدیریت بهره برداری از منابع آب­های سطحی، منطقی نمودن قیمت آب، ارزیابی اثرات ناشی از پروژه­های آبی بر محیط زیست و ترویج فرهنگ مصرف پایدار منابع آبی، لزوم تدوین و اجرای برنامه جامع مدیریت کیفیت منابع آب، تسریع در توسعه و تکمیل شبکه فاضلاب شهری، ارتقاء آگاهی­های عمومی در زمینه مصرف بهینه منابع آب و اصلاح الگوی مصرف، حفاظت از منابع آب سطحی و زیرزمینی در برابر خطرات ناشی از نشت فاضلاب، فراهم شدن امکان دسترسی و ورود بازرسین نهادهای قانونی و ناظران بهداشتی جهت بازدید از منابع تامین و مخازن ذخیره آب و کارآمد نمودن تصفیه خانه­های فاضلاب شهری برای بازچرخانی آب اشاره نمود.