نوسان ساز یا اسیلاتور (به انگلیسی: Oscillator)، یک مدار الکتریکی است که سیگنال تکرارشونده (نوسانی) تولید می کند، اغلب یک موج سینوسی یا مربعی.
- نوسان ساز صوتی، فرکانس هایی را در محدوده صوتی تولید می کند، تقریباً از 20 هرتز تا 20 کیلوهرتز.
- نوسان ساز رادیویی، سیگنال هایی را در محدوده فرکانس رادیویی از 100 کیلوهرتز تا حدود 100 گیگاهرتز تولید می کند.
- نوسان ساز فرکانس کم، سیگنال هایی را با فرکانس های زیر 20 هرتز تولید می کند.
- نوسان سازهایی با فرکانس 20 تا 150 کیلوهرتز، که در منابع تغذیه سوییچینگ استفاده می شود.
نوسان سازها گوناگون هستند، اگرچه اصول عملکردشان کم و بیش یکسان است. در دستگاه های الکترونیکی، از آن ها، گسترده استفاده می شود، و بدون آنها عمل کرد دستگاه ها ناممکن است. نمونه هایی از کاربرد نوسان سازها عبارتند از تولید موج حامل در فرستنده های رادیویی، تولید سیگنال ساعت در سیستم های دیجیتالی مانند رایانه ها، یا چراغ راهنمای چشمک زن در اتومبیل .
نوسان سازها را می توان از نظر فرکانس خروجی شان دسته بندی کرد، اگر چه این دسته بندی چندان جامع و دقیق نیست؛
نوسان ساز را نباید با مولد برق یکی دانست، اگرچه هر دو، موج سینوسی تولید می کنند، اما اصول عملکرد و کاربردهای آنها کاملاً متفاوت است.
نوسان سازهایی که برای تولید یک خروجی AC توان بالا از یک منبع DC طراحی شده اند معمولاً مبدل ها نامیده می شوند. دو نوع اصلی از نوسان سازها وجود دارد: نوسان ساز خطی یا هارمونیک و نوسان ساز غیرخطی یا رلاکسیون.
فهرست مطالب:
مقدمه
اصول نوسان سازی
انواع نوسان سازها از نظر شکل موج
اصول کار مدارهای الکترونیکی نوسان ساز
نیازهای اساسی برای نوسان سازی
اصل بارک هاوزن
مثال
یک نوسان ساز چگونه به نوسان در می آید؟
تولید اسیلاتور مربعی
انواع نوسان سازهای سینوسی
انواع نوسان ساز از نظر مدار تعیین فرکانس
انواع نوسان سازهای LC از نظر شبکه فیدبک
نوسان ساز با شبکه فیدبک ترانسفورماتوری
نوسان ساز با شبکه فیدبک از طریق تقسیم ولتاژ سلفی (نوسان ساز هارتلی)
نوسان ساز با فیدبک تقسیم خازنی
فرکانس نوسان ساز
نوسان ساز کلاپ
فرکانس نوسان ساز کلاپ
نوسان ساز RC
نوسان ساز پل وین
نوسان ساز کریستالی
مولتی ویبراتور
و...